Niet beheerde conflicten escaleren!
Zoals bij cholesterol, zijn er goede en slechte conflicten, namelijk constructieve en destructieve conflicten.
Conflicten ontstaan tussen de “stakeholders” (de belanghebbenden / les parties-prenantes), van een project, een organisatie, een bedrijf.
Wat is een stakeholder? Een individu of groep van individuen die (bijna altijd!) een impact kunnen hebben op, of een impact kunnen ondergaan van de handelingen van een organisatie.
Voor de meeste mensen voelt een conflict ongemakkelijk, onaangenaam, zeker binnen familiebedrijven.
Maar conflicten zijn vaak onvermijdelijk, en zelfs een goede zaak.
Zolang de belangen van de stakeholders niet perfect gealigneerd zijn (wat zeer zelden voorkomt!) is een zeker niveau van conflict onvermijdelijk. Daarom is de prioriteit niet conflict te tolereren of te elimineren maar conflict te beheren.
Een conflict dat niet gemanaged wordt, gaat onvermijdelijk escaleren. En conflicten hebben een ‘point of no return’.
Te weinig conflict in een (familie) bedrijf kan ook een destructieve impact hebben: kies de gulden middenweg!
Bron: Drs. Eva van der Fluyt
Constructieve, gezonde conflicten scheppen opportuniteiten
Doeltreffend conflict management is gericht op waarde scheppende opportuniteiten, die de te verdelen taart vergroten. Leden van een groep delen een gemeenschappelijk doel, een visie en waarden. Het conflict draait rond hoe het doel te bereiken en niet rond de persoonlijke conflicten. Alvorens te beslissen, worden de problematieken grondig onderzocht via confrontatie, stevig debat, diverse invalshoeken, creativiteit. Conflicten bieden een kans om wrevel te verwijderen, en toch beslissingen te nemen om meningsverschillen heen.
Dysfunctionele conflicten genereren negatieve resultaten
- Mensen gebruiken bedreigingen, verbaal geweld, en bedrog, die relaties vernietigen.
- Dit leidt tot lose-lose situaties.
- Weerwraak en daden van negativiteit volgen.
Conflicten oplossen in Familiebedrijven & Families-met-een-Bedrijf vraagt gevoeligheid en vaardigheid
De onderlinge afhankelijkheid tussen familie en bedrijf kan tot conflicten leiden die ongekend zijn in families zonder bedrijfsbetrokkenheid. Familieleden vechten zelden over wat ze beweren waar het conflict over gaat. Ontdek wat de reële problematieken zijn, dikwijls diep begraven in het onderbewuste. Dit vergt veel gevoeligheid en vaardigheid. Inzichten in de familie zijn moeilijk te bekomen.
- Relatieconflicten met oorsprong in het familie systeem worden vaak overgeplaatst naar het bedrijf. Het bedrijf wordt een toneel en hefboom, wat dikwijls de problemen verergert en naar een ruimer publiek weerkaatst.
- Spanningen ontstaan uit rivaliteit, emotie, bijvoorbeeld met betrekking tot een vader en zijn zoon, broeders, of andere familieleden die functies vervullen in het bedrijf. “Wie was meer geliefd of beter behandeld ”en dergelijke vraagstukken, met de emotionele zwelling tot gevolg.
- Verborgen agendas, nepotisme, autoritaire familiesystemen,…
- Terughoudendheid om opinies te uiten in conflictueuze of emotioneel geladen discussies.
- Eigenaars willen geen veranderingen doorvoeren in het bedrijf, uit vrees dat ze zo de “voorouders verraden of de dynamiek van de familie in gevaar brengen en een destructief conflict riskeren.
- Het conflict niveau is voorlopig “draagbaar” en de familieleden geloven bewust of onbewust dat ze beter de pandora doos niet openen!
- Pas op! Beschouw een conflict niet altijd als een symptoom van onderliggende systemische problemen. Het kan ook gewoonweg de uiting zijn van reële en oplosbare meningsverschillen gaan.
Enkele (algemeen voorkomende) bronnen van conflict
- Afbakening van rollen en verantwoordelijkheden binnen Goed Bestuur ( Aandeelhouders, organen van Family-Governance, stakeholders, Raad van Bestuur, Management)
- Rechten van minderheidsaandeelhouders en activisten
- Verschil van inzicht met familieleden die niet in het bedrijf werkzaam zijn maar wel aandeelhouder zijn
- Moeilijk verenigbare belangen, zoals het tegelijk financieren van groei investeringen (bvb werk kapitaal) vs het uitbetalen van dividenden.
- De perceptie ongelijk te worden behandeld, of niet te worden gehoord of gezien
- Risico inschatting en risico tolerantie
- Het afwegen van korte en lange termijn belangen en problematieken
- Tekort aan transparantie en communicatie, zoals het inhouden van informatie
- Handel met voorkennis, belangen conflicten,..
- Omgaan met verandering, uitdagingen, slechte resultaten, reputatie schade, slecht management
- Veranderingstrajecten en crisis periodes
- Echtscheidingen en nalatenschap
Conflict Management vraagt leideschap
“Put the fish on the table”, zegt mijn IMD Professor George Kohlrieser, “vis op de tafel leggen!”
“One of the fundamentals of leadership is managing conflict—being able to “put the fish on the table.” It’s an expression that means raising a difficult issue and openly dealing with important differences.
If every conflict were a fish and you leave it under the table, it starts to smell and becomes toxic. This is what happens when a conflict (fish) is hidden and not openly dealt with. If an issue is raised we can work through the differences, which can sometimes be a bloody and messy process, to find a mutually beneficial outcome. And to continue the analogy, have a wonderful “fish dinner.”
Voorkom destructieve conflicten
- Communicatie verbeteren: informatie delen, actief luisteren, empathie, luisteren naar wat er achter de woorden schuilt.
- Samenwerking en flexibiliteit aanmoedigen, alsook het vrije verkeer van ideeën
- Benchmarken met andere families met bedrijven
- Familiale cohesie ontwikkelen is kritisch voor het overleven op lange termijn van zowel de familie als het bedrijf.
- Verzekeren van algemene satisfactie over de gang van zaken en de koers van het familie bedrijf
- Verzekeren dat belangrijke beslissingen degelijk genoeg worden genomen en dat de meeste geschilpunten worden aangepakt.
- De familiale verstandhouding is ok
- Er zijn regelmatig vergaderingen, bedrijfsbezoeken, stages, newsletters, ..
- Belangrijke mijlpalen en evenementen worden gevierd
Identificeer conflicten tijdig en laat ze niet rotten! Los ze op!
- Bemiddeling (“Mediation”) is een zeer doeltreffende traject om conflicten op te lossen, en alternatief aan een juridische procedure.
- De partijen doen beroep op een Derde, in dit geval een (erkend) Bemiddelaar (Mediator), als facilitator van hun poging om een vriendschappelijke, win-win, duurzame overeenkomst te bereiken.
- Tijdens een bemiddeling kunnen zaken geëxploiteerd worden die op zich buiten de kwestie die op tafel ligt spelen, maar die wel kunnen bijdragen aan het vinden van oplossingen
- Reconciliatie van de belangen van de partijen geeft voldoening aan alle betrokken partijen, en draagt bij aan de bestendiging en versteviging van de relaties.
- Best wacht men niet op een destructief conflict om een stand van zaken te maken van de kwaliteit en sterkte van de relaties, in en tussen de familie en bedrijfssystemen, en om goede praktijken te implementeren. Dit doet men het liefst ondersteund door een onafhankelijke Derde met advies en Bemiddelingsexpertise op dit domein.
- Nog eens: de familiale cohesie ontwikkelen is kritisch voor het overleven op lange termijn van zowel de familie als het bedrijf.
Joe Beauduin, Erkend Bemiddelaar in Burgerlijke en Handelszaken, Partner FB – Mediation
